Якія тэмы, сюжэты, ідэі, канкрэтныя вершы ў грамадзянскай лірыцы прысяутны ў тваім чытацкім перажыванні?

Грамадзянская лірыка — гэта паэтычны жанр, які адлюстроўвае пэражыванні, думкі і адносіны паэта да праблем, якія звязаныя з грамадскім жыццём, з ідэйнай сферай, соцыяльнымі працэсамі і грамадскімі праблемамі.

У грамадзянскай лірыцы тэмы і сюжэты могуць быць вельмі розныя, але ўсе яны маюць адно абагульненае мэтанапраўленасць — адлюстроўваць некаторыя яўленні і працэсы чалавечага жыцця ў грамадстве. Асноўныя тэмы, што звычайна прысягаюцца ў грамадзянскай лірыцы, могуць быць наступныя:

1. Сацыяльнае нераўнасць і класавыя выявы. Паэтычныя творы на тэму соцыяльнай несправядлівасці, слабыя ўжываяцца ў сувязі з праблемай бяды, беднасці, вызначэнай умовай жыцця, а таксама ўтлусталяванай адносінах паміж багатымі і беднымі людзьмі.

2. Вайна і насілле. Асобнымі стварэннямі ў грамадзянскай лірыцы з’яўляюцца паэмы і вершы на нацыянальную індэпендэнцыю, вершы пра вайну, насілле, вершы на тэму ваенных супрацьстаянняў, расыхі, патрабаванняў міру і поўнай свабоды.

3. Працоўныя праблемы і кляшторы. У грамадзянскай лірыцы ўсю яшчэ частымі тэмамі магуць быць кляшторы, працоўныя пагадненні, прынцып справядлівасці ў адносінах паміж працавікамі і аб’ектамі працы.

4. Вольныя вершы і слоўны верш. Грамадзянская лірыка можа падарыць нам багацце вершаў без адпаведнага раскрыцця тэмы або моцнага лірычнага празнака. Яны могуць мець розныя сюжэты, але асновная ўвага звычайна накіраваная на абагульненае адлюстроўванне пэражыванняў і думак паэта ў адносінах да грамадскай сферы.

Напрыклад, у грамадзянскай лірыцы Янки Купалы, пазней у Янку Купалы, тэмамі маральнай і політычнай барацьбы, нацыянальнай вольнасці, свабоды ў магіле з’яўляецца наступныя вершы «Я памятаю»:

«Я памятаю… Чужынец дом,
Ды тым лясным белам цяплей любом.
Мы ці ня з палесска-светсароднай суток?
Мы ці ня з полян зорных калёска?
А месяц за даунагляцінай, па каране
Запутаўся ў нябесным даведне-сане,
Што меціуць арыдметнікіная счастье
Над Галявенцом да жлобныя часы,
Верш, рупіятуюць ключ Усходні. Я маю
Память, цільку я жуўны пры панаванні»

Гэты верш можа быць зразумелым школьніку, які ўжо адначасова ведае нешта пра гісторыю, грамадзянскую вайну, воблачанне і знакі паэта сацыяльнай лірыкі. Пры гэтым вершы нацерай дазваляюць таксама раскрыць і лірычнае пэражыванне паэта і адносіны да грамадскай гісторыі.