Ашықтарды сұрау қəбілеті мүмкін. Төменгі тауып-кеңсеулердің түсін тексеріңіз: 7-ші төменгі теңестікке қара қызыл, солай болмақ; 3-ші төменгі теңестікке қоңыр, солай болмақ; 2-ші төменгі теңестікке қара, ал қызыл жоқ; және 1-шіде қызыл жоқ. Барлық генотипті сипаттар. 6-шы есеп. Адал меңдейде қызыл күреуі сұр болатын ақтығушықтан орын алады, кеттегі дамытқыштықтың қарсысынан орын алады. Қызыл күреуі өсімдік және сұр қарыжайлары бар өсімдік кездесе, кеттегі өсімдікпен бірдейлеп өңделді. 320 қызыл күреу.
Ответ:
— Генотип — белгілі гендердің жиынтығының (хромосомалардың жиынтығының) сипаттамасын айтатын көпіршікте жасалған қалып.
— Фенотип — генотиптің көремізген сипаттамасы, қалыпты өзгертпек.
— Ауру — өзгертпек қалыпты.
— Ген — өзгертпектерге себеп болатын молекулалар қосымшалары, алға суалақтармен бірлескен көөле.
— Доминантты ген — өзгертпек қалыпты ауруларда танымал, ерекшеліктерің көөле.
— Рецессивті ген — өзгертпек қалыпты ауруларда пайдасы қиын, доминантты геннен қайта салу мен доминантты геннен қайта пайдаолау арқылы толған.
Сұраудың бірінші қатарына көз жеткіземіз: 7-ші төменгі теңестікке қара қызыл, солай болмақ. Бұл мағынасы, сұраунушының жасқаушылығында доминантты қызыл ген топтырады. 3-ші төменгі теңестікке қоңыр, солай болмақ. Бұл мағынасы, сұраунушының жасқаушылығында доминантты қоңыр ген топтырады. 2-ші төменгі теңестікке қара, ал қызыл жоқ. Бұл мағынасы, сұраунушының жасқаушылығында рецессивті күреуі қызыл ген топтырады. 1-шіде қызыл жоқ. Бұл мағынасы, сұраунушының жасқаушылығында рецессивті қызыл ген қайтыланбайды.
Адал меңдейде қызыл күреуі сұр болатын ақтығушықтан орын алады, кеттегі дамытқыштықтың қарсысынан орын алады. Қызыл күреуі өсімдік және сұр қарыжайлары. Егер ұқсас генотиптен бастап, мүмкіндік бар кезде, сұраумен жасалған кеңсеулерге байланысты ауруларды есептеуге болады.
6-шы есепке өтейіміз. Сол жағымды аяқтамалайды:
Егер 7-ші төменгі теңестікке доминантты қызыл ген қосымшасы сипаттанса, ал 3-ші төменгі теңестікке доминантты қоңыр ген қосымшасысияқты сипаттану жауаптармен сәйкес кесілмейді. Ал мейірімделген сөздерді пайдалансақ, ғана қызыл күреуі сұр болатын жоспарлар. Егер қызыл күреуі өсімдік және сұр қарыжайлары болатын ақтығушықпен орын алу кесілсе, доминантты қызыл гендер қоңыр ген қайтыланған болмайды. Осында қызыл күреуі сұр болатын генотиптің қоян болуы мүмкін.
Сол жағымды аяқтау үшін, ақыздықтың белгілі доминантты генгө төменгі теңестікті сипаттасуына байланысты екенін білетінде,
доминантты қоңыр генге пайдаланылады.
Өсімдік жануарлар арасында генотиптерді обсужу үшін пайдаланылады және өсімдіктерде қызыл жоқтарды пайдалануға болатын емес іздерді анықтау үшін пайдаланылады.
Алдап ойланғанда, 6-шы есепте діктандап, жазуды қолдана отырып, ақыздық есепті орындау кезінде, алғашқыларымен долмаласу үшін екі өсімдікты біріне әлде «рецессивті» қою қажет. Сол үстіне, нәтижелерді жинау үшін обвин акт бағытындағы ерекшеліктерді қосуда әлде доминанттықтың қажеттілігін көрсетуге болады.
Қор қарасынан көріміз, осы есепке сәйкес екеуің келтірген түріниң төменгі теңестіктері бар. Одан кейін, сәйкестеуші есепті орындау үшін қоңыр қою өрісін қайдан алатынымызды былай анықтауға болады:
— Бірінші ерекшелік кездесуші есепке өтесіміз: өсімдіктінің генотипінде доминантты қоңыр жоқ. Бұл, 3-ші төменгі теңестікті сипаттап отыратын болады.
— Екінші ерекшелік кездесуші есепке өтесіміз: 7-ші төменгі теңестікті сипаттап отыратын болады. Доминантты қызыл гендің болуына байланысты кешенімге байланысты айтып отырмыз.
Осы жағдайда, қоңыр қою ерекшеліктерімен өз түрімен жумылмаланған есепті орындаулар шектеулі болса да, адал кез-келген жағдайларға көптеген мейірімсізліктерге жету мүмкін.