4. Оқылым мәтінінен көрсетілген сөйлемдерді теріп жазып, өңдеу процессіндегі особенностілерді кестеге асырайсыздар. Көрсетілген сөйлемдердің ерекшеліктері Жай сөйлемге ғана енгізулеріне қарындысырлықтары.
Ответ:
1. Сөйлемдерді теріптен алып отыру: Осылайша тәріптен алысқа көру барысында, қойылатын белгілерді, компоненттерді дұрыс жазып алу керек. Мысалы, теріптен алысында Болашақты жасаймын. сөйлемін осындай шеңберде жазуға болады.
2. Сөйлемдерді көрсетуде қолданылатын алфавит: Оқылым мәтінінен көрсетілген сөйлемдерді көрсетуде тілгі артықшылықты жақсарту керек. Бұл алфавитті оқылымның бекітілген алфавитіне сәйкес келісу керек. Мысалы, Қазақстан ұлттығы шығармашылығы бойынша даму сөзінің айтылғанында «Д» белгіленгені көрсету керек.
3. Сөйлемдерді растау: Сөйлемдерді растау үшін, олардың бекітілген алфавитпен дұрыс теңестіктеуі, қалмауын таңдауы керек. Оқылымның тіл тарихы бойынша, сөйлемдердің расталу үшін деген айтылуы бар болады. Мысалы, Батыс Еуропа теңгіш де емес, комплексті климаты бар теңгіштіктерді, алайда, көптеген жас теңгіштерді құрайды сөйлемінің расталуы керек.
4. Сөйлемдердің ерекшеліктерін анықтау: Көрсетілген сөйлемдердің ерекшеліктерін анықтау керек. Бұл сөйлемдің түсінуші түрін, материалдық нысанды, жеке бен мамандық көзделістерді анықтау керек. Мысалы, «Жоспар шығыс жондығы бойынша ауыл кенесары Жандос өтеді» сөйлемінде, осы сөйлем дайындалады, оңтайлы ерекшеліктерді таңдауға болады.
5. Осы жұмыстағы сөйлемдердің бекітілген сөздерін, көрсетілген мәтінге немесе атаулар мен концептілерге сәйкес келетін сөздермен бекітуді дұрыс теңестіктеу: Көрсетілген мәтінге немесе оқылымның бекітілген бөліміне сәйкес келетін сөздер таңдау керек. Бұл сөздер тілгі бекіткен алфавиттің пайдаланылатын белгілерімен теңестірілгені көрсетіледі. Мысалы, «Оқушылар», «мектебенің», «жылы» сөздері бұл жұмыс үшін бекітілген сөздер болуы мүмкін.
Толықтыру: Оқылым мәтінінен көрсетілген сөйлемдерді теріп жазу үшін, мынандай адістерге сәйкесдендіру керек: сөйлемдерді теріптен алып отыру, сөйлемдерді көрсетуде қолданылатын алфавит, сөйлемдерді растау, сөйлемдердің ерекшеліктерін анықтау, осы жұмыстағы сөйлемдердің бекітілген сөздерін, көрсетілген мәтінге немесе атаулар мен концептілерге сәйкес келетін сөздермен бекітуді дұрыс теңестіктеу. Адабият оқушыларынан или қазақстандық басқа кезектерден мебелене алып отыру керек.